Tom Puss

"Tom Puss" av Marten Toonder. © Toonder.

"Tom Puss" ("Tom Poes", ung. Tom Kissekatt, Avonturen van Tom Poes, även kallad Bommelsaga) är en populär nederländsk fabeldjursserie skapad av Marten Toonder. Serien är i Sverige mest känd i sin dagsstrippversion, som utmärkte sig genom att inte använda pratbubblor utan istället trycka bildtext och dialog under serierutorna (detta format är vanligare i Nederländerna och kallas där för "tekststrip", d.v.s. "textserie"). Söndagssidan var dock en "normal" serie med pratbubblor. Dessutom har det förekommit att vardagsavsnitt som gått på export har försetts med pratbubblor i efterhand.

Historik

"Tom Poes", bild från stripp 122, september 1941, äventyret "De Drakenburcht". © Marten Toonder.

Man brukar ange att "Tom Puss" publicerades första gången den 16 mars 1941 i den nederländska tidningen de Telegraaf. Då påbörjades det första äventyret, "Tom Poes en het geheim van de Blauwe Aarde" (ungefär "Tom Puss och den blå jordens hemlighet").

Dock började en tidig, ren gagversion, publiceras i Argentina redan 1938, och även i Tjeckoslovakien publicerades den tidigt.

Det var inte förrän "Mickey Mouse" måste utgå på grund av andra världskriget som de Telegraaf började med den version av "Tom Puss" som vi känner idag, dock mer riktad till barn och följaktligen inte så avancerade manus.

1944 upphörde Tom Puss, formellt av hälsoskäl, men i verkligheten i protest mot att en SS-man tog över som chefredaktör för de Telegraaf. Serien nystartades 1947, och nu var innehållet mer vuxet och med fler bottnar i berättelserna.

Under 1950-talet massproducerades "Tom Puss" och Toonder själv gjorde mindre och mindre arbete på serien. Bland de tecknare som då tog över märks bland andra Dick Vlotters, Tom Kooreman, Richard Klokkers, Fritz Godhelp, Joop Hellenius, Piet Wijn och Dick Matena. Dessvärre sjönk kvaliteten med massproduktionen och från 1965 tog Toonder personligen över produktionen av vardagsserien. Hans detaljerade teckningar tog två timmar att teckna för varje ruta. Det är lätt att känna igen Toonders egna strippar genom att de är signerade med hans namn. De studioproducerade avsnitten är märkta med "COP. MARTEN TOONDER" i tryckstil.

Sista äventyret av Toonder publicerades 1986 i original. 2016 startades serien om, med det nyproducerade äventyret "Het lastpak" (Resväskan) med manus av Henk Hardeman, tecknat av Henrieke Goorhuis.

Svensk publicering

I Sverige är "Tom Puss" mest känd för att under flera årtionden ha publicerats i Dagens Nyheter. DN var faktiskt den första dagstidning efter andra världskriget som började publicera serien utanför Holland. Premiärdatum var 18 februari 1946. DN har huvudsakligen publicerat vardagsavsnitten, men från 1951 till 1963 publicerades även söndagsserien. Totalt blev 45 söndagsäventyr publicerade i DN, producerade av tecknarstudion ”Cop. Marten Toonder Studio’s”.

1971 bestämde sig DN för att sluta med "Tom Puss", men det ledde till en enorm läsarstorm och redaktionen var tvungen att publicera en ursäkt på förstasidan i samband med att publiceringen startades på nytt. Översättare för serien i DN var bland andra Carina Frelen, Bengt Lindström och Roland Gyllander.

Dagsstrippen har också förekommit i Göteborgstidningen på 1950-talet och Arbetet på 1960-talet.

Söndagsserien har också förekommit i Vårt hem (1949–1951).

Flera egna seriealbum har också utkommit, första gången i en serie julalbum publicerade av Åhlén & Åkerlund från 1948 till och med 1952. 1972 utgav Gebers första och enda numret av den planerade albumserien "Tom Puss äventyr" och på 1980-talet kom från Alvglans förlag en serie om sex album. I mitten av 1980-talet utgav Carlsen Comics en serie om fem häften med söndagsversionen (med pratbubblor) av serien.

"Tom Puss" har även publicerats i "Comics – den stora serieboken" nummer 8.

Serien har också översatts av Bengt Nordin.

Tidig Tom Puss i "Tom Poes en het geheim van de Blauwe Aarde"

Tom puss dagsstrippar

En lista på alla dagsstrippar om Tom Puss med originalnamnen och strippnummer på holländska och de svenska namnen på det äventyr som givits ut på svenska, dessutom svensk stripp-start i DN (ej komplett) och slutligen i vilka svenskutgivna album de blev publicerade. Listan täcker inte pratbubble-serierna om Tom Puss.

Nr	Originaltitel	Svensk Titel	Karaktärsdebuter	Stripp-start [NL]	Stripp-slut [NL]	Stripp-nummer [NL]	Albumserien: De Bezige Bij (upptagna biet) [NL]	Tom Puss Kompletta verk (Panda) [NL]	Oblongreeks De Bezige Bij (upptagna biet) [NL]	Stripp-start (DN)	Svenska Album
1	Het geheim der blauwe aarde		Tom Poes	1941-03-16	1941-04-18	43858	–	Band 1	De avonturen van Tom Poes	(opubl?)
2	De toverpijp		Het Donkere Bomen Bos	1941-06-10		29-56	–	Band 1	De avonturen van Tom Poes	(opubl?)
3	In de tovertuin		Olivier B. Bommel, De Zwarte Bergen	1941-07-12		57-84	–	Band 1	De avonturen van Tom Poes	(opubl?)
4	De geheimzinnige roverhoofdman		Bulle Bas, Brigadier Snuf, Rommeldam	1941-08-14		85-112	–	Band 1	De avonturen van Tom Poes	(opubl?)
5	De drakenburcht		De Oude Schicht, Bommelstein	1941-09-16		113-140	–	Band 1	De avonturen van Tom Poes	(opubl?)
6	Het verdwijneiland		Wal Rus, Albatros, Sickbock	1941-10-18		141-168	Avonturen van Tom Poes 10	Band 1	Meer avonturen van Tom Poes (2015)	(opubl?)
7	De reuzenvogel			1941-11-20		169-196	–	Band 1	Meer avonturen van Tom Poes (2015)	(opubl?)
8	De rare uitvinding			1941-12-23	1942-01-27	197-224	–	Band 1	Meer avonturen van Tom Poes (2015)	(opubl?)
9	Het eiland van Grim, Gram en Grom	Tom Puss på jättarnas ö		1942-02-16		225-252	–	Band 1	Meer avonturen van Tom Poes (2015)	1946-02-18	"Tom Puss på jättarnas ö, Åhlén & Åkerlund, 1949"
10	De zieke hertog		Joost[a]	1942-03-11		253-280	–	Band 1	Tom Poes verzint een list[b]	1946-03-22
11	Het monster-ei		Wammes Waggel	1942-04-16		281-308	–	Band 2	Tom Poes verzint een list[b]	1946-04-27
12	Kaspar de draak			1942-05-20		309-336	–	Band 2	Tom Poes verzint een list[b]	1946-05-30
13	De laatste markies van Carabas			1942-06-22		337-420	Avonturen van Tom Poes 1	Band 2	Tom Poes verzint een list[b]	1946-07-05
14	Het land van de blikken mannen	Tom Puss i stålmännens våld		1942-09-28		421-485	Avonturen van Tom Poes 1	Band 2	Nog meer listen van Tom Poes	1946-10-11	"Tom Puss i stålmännens våld, Åhlén & Åkerlund, 1948"
15	De betoverde spiegel			1942-12-12		486-545	Avonturen van Tom Poes 1	Band 2	Nog meer listen van Tom Poes	1946-12-21
16	De bergmensen			1943-02-25		546-604	Avonturen van Tom Poes 2	Band 3	Nog meer listen van Tom Poes	1947-03-06
17	Het geheim van het noorderlicht			1943-05-07		605-672	Avonturen van Tom Poes 2	Band 3	Tom Poes blijft bezig	1947-05-20
18	De Bommelschat			1943-07-28		673-720	–	Band 3	Tom Poes blijft bezig	1947-08-09
19	De schat op de zeebodem			1943-09-22		721-785	–	Band 3	Tom Poes blijft bezig
20	Een oude bekende			1943-12-07		786-820	Avonturen van Tom Poes 3	Band 4	Hoe loopt dit af?
21	De Superfilm-onderneming		Bul Super en Hiep Hieper	1944-01-19		821-912	Avonturen van Tom Poes 3	Band 4	Hoe loopt dit af?
22	De meester-schilder		Terpen Tijn	1944-05-08		913-995	Avonturen van Tom Poes 4	Band 4	Hoe loopt dit af?	1947-10-04
23	De Chinese waaier			1944-08-15	1944-11-20	996-1079 (1084) (DN: 1-89)	Avonturen van Tom Poes 4	Band 4	Heer Bommel laat zich gelden	1951-09-25
24	De wonderdokter			1947-03-10		1-40	Avonturen van Tom Poes 4	Band 5	Heer Bommel laat zich gelden	(opubl?)
25	De watergeest		Dickerdack, Markies de Canteclaer	1947-04-26		41-85	Avonturen van Tom Poes 3	Band 5	Heer Bommel laat zich gelden	1948-01-12
26	De talisman	Tom Puss och lyckokulan	Joris Goedbloed	1947-06-21		86-153	Avonturen van Tom Poes 2	Band 5	Heer Bommel laat zich gelden		"Tom Puss och lyckokulan, Åhlén & Åkerlund, 1951"
27	De nieuwe ijstijd	Tom Puss och den nya istiden		1947-09-10		154-223	Avonturen van Tom Poes 9	Band 5	Een struise gestalte		"Tom Puss och den nya istiden, Åhlén & Åkerlund, 1950"
28	Het monster van Loch Ness	Tom Puss möter sjöormen	Argus, Prlwytzkofsky	1947-12-11		224-267	Avonturen van Tom Poes 5	Band 5	Een struise gestalte	1948-08-19	"Tom Puss möter sjöormen, Åhlén & Åkerlund, 1952"
29	De geheimzinnige sleutel			1948-01-24		268-365	Avonturen van Tom Poes 5	Band 6	Een struise gestalte
30	De grootgroeiers			1948-05-21		366-410	Avonturen van Tom Poes 5	Band 6	Op heterdaad betrapt[c]
31	De zeeslang			1948-07-13		411-443	Avonturen van Tom Poes 9	Band 6	Op heterdaad betrapt[c]
32	Heer Bommel stuit de vooruitgang			1948-08-20		444-494	Avonturen van Tom Poes 12	Band 6	Op heterdaad betrapt[c]	1949-05-11
33	De pier-race			1948-10-20		495-559	Avonturen van Tom Poes 7	Band 6	Op heterdaad betrapt[c]
34	Het vibreerputje			1949-01-06		560-612	Avonturen van Tom Poes 7	Band 7	Ingrijpende gebeurtenissen
35	Solfertje			1949-03-09		613-699	Avonturen van Tom Poes 7	Band 7	Ingrijpende gebeurtenissen	1949-11-28
36	Horror, de ademloze			1949-06-22		700-771	Avonturen van Tom Poes 9	Band 7	Ingrijpende gebeurtenissen
37	De betoverde prinses			1949-09-14		772-863	Avonturen van Tom Poes 6	Band 7	Een misselijk gedoe	1950-03-14
38	Kwetal, de breinbaas		Kwetal	1949-12-31		864-933	Avonturen van Tom Poes 8	Band 8	Een misselijk gedoe	1950-07-07
39	Het lijm-teem			1950-03-23		934-999	Avonturen van Tom Poes 12	Band 8	Eh... dinges[d]
40	De volvetters		De Kleine Club	1950-06-13		1001-1089	Avonturen van Tom Poes 10	Band 8	Eh... dinges[d]
41	Het wegwerk			1950-09-25		1090-1169	–	Band 8	Eh... dinges[d]
42	Eh... dinges			1950-12-29		1170-1234	Avonturen van Tom Poes 12	Band 9	Eh... dinges[d]	1951-07-11
43	De Partij van de Blijheid		Dorknoper	1951-03-16		1235-1295	Avonturen van Tom Poes 11	Band 9	Een waar gelaat	1952-01-10
44	Mom Bakkesz			1951-05-30		1296-1372	Avonturen van Tom Poes 8	Band 9	Een waar gelaat
45	De kneep van Knipmenis			1951-08-28		1373-1423	Avonturen van Tom Poes 8	Band 9	Een waar gelaat
46	De geheimzinnige gaper			1951-10-26		1424-1492	Avonturen van Tom Poes 11	Band 9	Een gesmoorde kreet
47	De partenspeler		Okke Zielknijper	1952-01-18		1493-1565	Avonturen van Tom Poes 6	Band 10	Een gesmoorde kreet	1952-11-14
48	Het wroeg-wezen			1952-04-15		1566-1609	Avonturen van Tom Poes 11	Band 10	Een gesmoorde kreet	1953-02-12
49	De Schoonschijners			1952-06-16		1610-1671	Avonturen van Tom Poes 10	Band 10	Een heer past zich aan (2015)
50	De gebroeders Weeromstuit			1952-08-18		1672-1729	Avonturen van Tom Poes 6	Band 10	Een heer past zich aan (2015)
51	Vriend Vijand			1952-10-24		1730-1796	–	Band 10	Een heer past zich aan (2015)
52	De wenswerkster			1953-01-14		1797-1875	Heer Bommel komt op (1990)	Band 11	Bevend van woede
53	Het iksel		Grootgrut	1953-04-17		1876-1911	–	Band 11	Bevend van woede
54	Het kunsthars-hart			1953-06-01		1912-1959	–	Band 11	Bevend van woede
55	De Bommelkuur			1953-07-27		1960-1989	–	Band 11	Bevend van woede
56	De klokker			1953-08-31		1990-2047	Heer Bommel komt op (1990)	Band 11	Met vooruitziende blik
57	De pruikenmaker			1953-11-06		2048-2092		Band 11	Met vooruitziende blik
58	De spiegelaar			1953-12-31		2093-2144	Heer Bommel vervolgt (1990)	Band 12	Met vooruitziende blik
59	Het vereeuwen			1954-03-12		2145-2212	–	Band 12	Met vooruitziende blik
60	De a-prillers			1954-06-02		2213-2265	–	Band 12	Allemaal holklap
61	De waarzegger	Sanningssägaren		1954-08-04		2266-2319	Heer Bommel vervolgt (1990)	Band 12	Allemaal holklap		Moderna Fabler 6
62	De doffe Doffer			1954-10-06		2320-2375	Zaken zijn zaken[e] (1977)	Band 12	Allemaal holklap	1955-08-12
63	De knollengaard			1954-12-10		2376-2425	–	Band 13	Allemaal holklap
64	Het slaagsysteem		Simon O. Slagslager	1955-02-09		2426-2494	Zeg nu zelf...[b] (1974)	Band 13	Bedenk eens wat, Tom Poes![b]
65	De daadsteller			1955-05-02		2496-2553	–	Band 13	Bedenk eens wat, Tom Poes![b]
66	De kniphoed			1955-07-12		2554-2618	Heer Bommel sluit aan (1998)	Band 13	Bedenk eens wat, Tom Poes![b]	1956-05-23
67	De klonters			1955-09-26		2619-2684	–	Band 13	Dit neem ik niet![b]	1956-08-08
68	De muzenis			1955-12-12		2685-2749	Verzin toch eens een list[b] (1973)	Band 14	Dit neem ik niet![b]
69	De Atlantiër			1956-02-27		2750-2818	HM[f] (1978)	Band 14	Dit neem ik niet![b]
70	De giegelgak			1956-05-19		2819-2869	Wat enigjes[g] (1975)	Band 14	Dit schreeuwt om wraak
71	De wraakgier			1956-07-19		2870-2961	Overgehaalde landrotten[h] (1974)	Band 14	Dit schreeuwt om wraak
72	Het mengeldier			1956-11-03		2962-3009	Heer Bommel sluit aan (1998)	Band 15	Dit schreeuwt om wraak
73	De split-erwt			1957-01-02		3010-3049	Met mijn teer gestel[b] (1974)	Band 15	Zoals een Bommel betaamt
74	De achtgever			1957-02-18		3050-3117	'k Wist niet dat ik het in mij had[b] (1971)	Band 15	Zoals een Bommel betaamt
75	De Zwarte Zwadderneel	Dystra Dundret	Zwarte Zwadderneel	1957-05-09	1957-07-10	3118-3169	Grofstoffelijke trillingen[d] (1976)	Band 15	Zoals een Bommel betaamt		Moderna Fabler 6
76	Het stenenbeenprobleem			1957-08-10		3170-3219	Heer Bommel vervolgt (1990)	Band 15	Zoals een Bommel betaamt
77	De zwelbast	Bumble och Svällhudingen		1957-10-08		3220-3278	Zaken zijn zaken[e] (1977)	Band 16	Net wat ik al dacht		Moderna Fabler 1
78	Het overdoen	Tidens Almanacka		1957-12-16		3279-3334	Altijd dezelfde[i] (1973)	Band 16	Net wat ik al dacht		Moderna Fabler 6
79	De argwaners		Zedekia Zwederkoorn	1958-02-22		3335-3396	Altijd dezelfde[i] (1973)	Band 16	Net wat ik al dacht
80	De kwanten			1958-05-07		3397-3448	Verzin toch eens een list[b] (1973)	Band 16	Trammelant en tierelier
81	De beunhaas			1958-07-09		3449-3502	Overgehaalde landrotten[h] (1974)	Band 16	Trammelant en tierelier
82	De kiekvogel		Anne Marie Doddel	1958-09-10		3503-3596	Ach mallerd[j] (1979)	Band 17	Trammelant en tierelier
83	De dankputters			1958-12-31		3597-3691	Met mijn teer gestel[b] (1974)	Band 17	Het is alles hupsafladder
84	De feunix			1959-04-23	1959-07-07	3692-3754	Een heer moet alles alleen doen[b] (1969)	Band 17	Het is alles hupsafladder
85	De windhandel	Drömluft		1959-07-22		3755-3831	Geld speelt geen rol[b] (1968)	Band 17	Het is alles hupsafladder		Moderna Fabler 4
86	De nozellarven			1959-10-20		3832-3891	En daar houd ik mij aan...[b] (1975)	Band 18	Je bent er gloeiend bij[c]
87	De dropslaven		De Gebraden Haan	1959-12-31		3892-3928	Als u mij wilt verschonen[k] (1978)	Band 18	Je bent er gloeiend bij[c]	1960-08-05
88	De herenopstand			1960-02-13		3929-3981	Mijn eigen eenzame weg[b] (1976)	Band 18	Je bent er gloeiend bij[c]	1960-09-17
89	De Hachelbouten			1960-04-16		3982-4046	Mijn eigen eenzame weg[b] (1976)	Band 18	Kommer en kwel
90	De Bommellegende	Bublelegenden		1960-07-05		4047-4112	Mijn eigen eenzame weg[b] (1976)	Band 18	Kommer en kwel		Moderna Fabler 1
91	De toornviolen		Pee Pastinakel	1960-10-04		4113-4168	Een heer moet alles alleen doen[b] (1969)	Band 19	Kommer en kwel
92	Het Lemland			1960-12-08		4169-4221	Zeg nu zelf...[b] (1974)	Band 19	Rook en zwavel op mijn pad[l] (2015)
93	De gezichtenhandel	Historien om Repellen		1961-02-09		4222-4283	Wat enigjes[g] (1975)	Band 19	Rook en zwavel op mijn pad[l] (2015)		Moderna Fabler 1
94	Het ontstoffen			1961-04-24	1961-07-14	4284-4352	Overgehaalde landrotten[h] (1974)	Band 19	Rook en zwavel op mijn pad[l] (2015)
95	De wezelkennis			1961-07-31		4353-4420	Verzin toch eens een list[b] (1973)	Band 19	Zoals mijn goede vader zei…[b]
96	Het boze oog	Det onda ögat		1961-10-18		4421-4474	Als je begrijpt wat ik bedoel[b] (1967)	Band 20	Zoals mijn goede vader zei…[b]		"Tom Puss Äventyr 1, Gebers, 1972"
97	De niks			1961-12-20		4475-4542	Praw!!! Der hemeldonderweder[m] (1972)	Band 20	Zoals mijn goede vader zei…[b]
98	De Pikkinring	Pikkins Ring		1962-03-13		4543-4607	'k Wist niet dat ik het in mij had[b] (1971)	Band 20	Het avontuur roept		Moderna Fabler 1
99	Het huilen van Urgje		Alexander Pieps	1962-05-29		4608-4677	HM[f] (1978)	Band 20	Het avontuur roept
100	De tijwisselaar			1962-08-21		4678-4738	Zoals mijn goede vader zei[b] (1971)	Band 20	Het avontuur roept
101	De grauwe razer	Den Ylande Ulven		1962-10-31		4739-4818	Als je begrijpt wat ik bedoel[b] (1967)	Band 21	Krijg de teter!		"Tom Puss Äventyr 1, Gebers, 1972"
102	Het kukel	Äventyret Ikvo		1963-02-05	1963-04-27	4819-4888	Als je begrijpt wat ik bedoel[b] (1967)	Band 21	Krijg de teter!		"Tom Puss Äventyr 1, Gebers, 1972"
103	De wilde wagen	Pokus Resebyrå		1963-05-25		4889-4954	En daar houd ik mij aan...[b] (1975)	Band 21	Krijg de teter!		Moderna Fabler 5
104	De bovenbazen	The Upper Ten?	Amos W. Steinhacker, Steenbreek	1963-08-12		4955-5055	Geld speelt geen rol[b] (1968)	Band 21	Een ruim gebaar		Moderna Fabler 1
105	De grootdoener		Pastuiven Verkwil	1963-12-09		5056-5140	Mooi is dat (1984)	Band 22	Een ruim gebaar
106	De liefdadiger		Lieven Brekel	1964-03-20	1964-07-13	5141-5236	Een groot denkraam[n] (1972)	Band 22	Dat spreekt
107	Het monster Trotteldrom			1964-08-04		5237-5300	Praw!!! Der hemeldonderweder[m] (1972)	Band 22	Dat spreekt	1965-01-14
108	De killers	Bumble och Mördarna		1964-10-11	1965-01-11	5300A-5370	Zeg nu zelf...[b] (1974)	Band 22	Dat spreekt	1965-04-01
109	De vuur-salamander			1965-02-08		5371-5426	Grofstoffelijke trillingen[d] (1976)	Band 23	Wat mal!
110	De Labberdaan			1965-04-14		5427-5495	Een eenvoudige doch voedzame maaltijd[b] (1970)	Band 23	Wat mal!
111	De pasmunt	Tom Puss och Puckmynten		1965-07-08		5496-5559	Een eenvoudige doch voedzame maaltijd[b] (1970)	Band 23	Wat mal!		Moderna Fabler 1
112	De wisselschat		Monkel Oor	1965-09-21		5560-5630	Hoe vreselijk is dit alles[b] (1977)	Band 23	Par example![i]	1966-02-11
113	De grote Barribal			1965-12-13	1966-02-19	5631-5688	Met uw welnemen[k] (1983)	Band 24	Par example![i]	1966-05-06
114	Het nieuwe denken			1966-03-17		5689-5746	Parbleu[i] (1970)	Band 24	Par example![i]	1966-07-17
115	Bombom de Geweldige			1966-05-14	1966-08-22	5747-5830	'k Wist niet dat ik het in mij had[b] (1971)	Band 24	Met vederlichte tred	1966-09-22
116	De trullenhoedster		O. Fanth Mzn	1966-09-06		5831-5908	Een heer moet alles alleen doen[b] (1969)	Band 24	Met vederlichte tred
117	Het booroog			1966-12-06		5909-5969	Een eenvoudige doch voedzame maaltijd[b] (1970)	Band 25	Met vederlichte tred	1967-04-06
118	De maanblaffers			1967-02-16		5970-6032	Parbleu[i] (1970)	Band 25	Ei, ei![o]
119	De sloven			1967-05-05	1967-07-20	6033-6098	Geld speelt geen rol[b] (1968)	Band 25	Ei, ei![o]
120	De heldendaden			1967-08-18		6099-6167	En daar houd ik mij aan...[b] (1975)	Band 25	Ei, ei![o]
121	De kwade inblazingen		Oloroon	1967-11-07		6168-6231	Zoals mijn goede vader zei[b] (1971)	Band 26	Een heer van stand[b]
122	De hupbloemerij			1968-01-24		6232-6296		Band 26	Een heer van stand[b]	1968-05-02
123	De bevrijding van Sollidee			1968-04-09		6297-6370	Parbleu[i] (1970)	Band 26	Een heer van stand[b]	1968-07-21
124	De Viridiaan-dinges			1968-07-08		6371-6427	Grofstoffelijke trillingen[d] (1976)	Band 26	Augurken met suiker[d]	1968-10-16
125	De tuttelwurm			1968-09-12		6428-6480	Praw!!! Der hemeldonderweder[m] (1972)	Band 26	Augurken met suiker[d]	1968-12-23
126	De verdwenen heer			1968-11-13		6480A-6577	Als u mij wilt verschonen[k] (1978)	Band 27	Augurken met suiker[d]
127	De astromanen			1969-03-28		6578-6659	Héél stilletjes (1979)	Band 27	De toorn van een heer	1969-06-26
128	Het platmaken			1969-07-05		6660-6738	Een groot denkraam[n] (1972)	Band 27	De toorn van een heer
129	De onbetaalbare reis			1969-10-06		6738A-6792	Hoe vreselijk is dit alles[b] (1977)	Band 27	De toorn van een heer	1970-01-11
130	De mob-beweging			1970-01-09		6793-6858	Met mijn teer gestel[b] (1974)	Band 28	Een Bommel staat voor niets[b]	1970-03-15
131	De blijdschapper			1970-03-28	1970-07-07	6859-6942	Met uw welnemen[k] (1983)	Band 28	Een Bommel staat voor niets[b]	1970-06-05
132	De slijtmijt			1970-08-03		6943-7018	Zaken zijn zaken[e] (1977)	Band 28	Een Bommel staat voor niets[b]	1970-09-24
133	De erfpachter			1970-10-31		7019-7082	Een kleine handreiking (1986)	Band 28	Dit loopt uit de hand
134	De waarde-ring			1971-01-18		7083-7147	Als u mij wilt verschonen[k] (1978)	Band 29	Dit loopt uit de hand
135	De pijpleider			1971-04-03	1971-07-10	7148-7228	Ook dat nog[b] (1982)	Band 29	Dit loopt uit de hand
136	De Kon Gruwer	Historien om Lill-Gruf		1971-08-09		7229-7302	Daar kan ik niet tegen (1985)	Band 29	Jij kunt eigenlijk alles[j]		Moderna Fabler 2
137	De ombrenger			1971-11-03		7303-7380	Een ragfijn spel[p] (1981)	Band 29	Jij kunt eigenlijk alles[j]
138	De kwinkslagen			1972-02-04		7381-7441	Wat enigjes[g] (1975)	Band 30	Jij kunt eigenlijk alles[j]	1972-03-14
						1-26				1972-05-30
139	De loodhervormer			1972-04-17	1972-06-27	7442-7500	Een groot denkraam[n] (1972)	Band 30	Heel betreurenswaardig[k]	1972-06-29
140	Het verdwijnpunt		Verdwijnpunter	1972-09-08		7501-7567	Altijd dezelfde[i] (1973)	Band 30	Heel betreurenswaardig[k]
141	Het losgetrilde inzicht			1972-11-25		7568-7633	Met uw welnemen[k] (1983)	Band 30	Heel betreurenswaardig[k]
142	De Krookfilm			1973-02-14		7634-7711	Wat ben je toch knap![j] (1987)	Band 31	Laat dat een les zijn
143	De transmieter			1973-05-17	1973-07-27	7712-7771	Hoe vreselijk is dit alles[b] (1977)	Band 31	Laat dat een les zijn
144	De vrezelijke krakken			1973-08-25		7772-7849	Dit gaat te ver[b] (1983)	Band 31	Laat dat een les zijn
145	De pronen			1973-11-24		7850-7938	Had ik maar beter geluisterd[b] (1980)	Band 31	Naar de verturving[n]
146	De doorluchtigheid			1974-03-12	1974-07-24	7939-8051	Héél stilletjes (1979)	Band 32	Naar de verturving[n]
147	De Hopsa's			1974-08-22		8052-8129	HM[f] (1978)	Band 32	Een vastberaden heer
148	Het spook van Bommelstein	Gorre Enögas Spöke		1974-11-21		8130-8189	Dat zag ik nu eens net (1987)	Band 32	Een vastberaden heer		Moderna Fabler 3
149	De kaligaar			1975-02-03		8190-8249	Het uiterste gevraagd (1984)	Band 32	Een vastberaden heer
150	De opvoedering			1975-04-15		8250-8294	Ik voel dat heel fijn aan[b] (1988)	Band 33	Nu dit weer
151	De wind der verandering			1975-06-09		8295-8366	Daar kan ik niet tegen (1985)	Band 33	Nu dit weer
152	De weetmuts	Kunskapshatten		1975-09-30		8367-8450	Daar zit iets achter[b] (1980)	Band 33	Nu dit weer		Moderna Fabler 2
153	Het griffoen-ei			1976-01-09		8451-8500	Dat geeft te denken[b]	Band 33	Moet ik dan alles alleen doen?[b]
154	Het vergeetboekje			1976-03-08		8501-8592	Daar zit iets achter[b] (1980)	Band 33	Moet ik dan alles alleen doen?[b]
155	De zonnige kijk			1976-06-26		8593-8672	Had ik maar beter geluisterd[b] (1980)	Band 34	Moet ik dan alles alleen doen?[b]
156	De grijze kunsten			1976-11-02		8673-8726	Een enkel opbeurend woord (1982)	Band 34	Dit is het toppunt![b]	1976-12-29
157	De Grote Onthaler			1977-01-06		8727-8841	De Grote Onthaler (1977)	Band 34	Dit is het toppunt![b]	1977-03-05
158	De gekikkerde vorst			1977-05-23	1977-09-14	8842-8915,10000	Hier ligt een mooie taak[b] (1981)	Band 34	De plicht roept!	1977-07-23
159	De denktank			1977-10-03		10001-10102	Ook dat nog[b] (1982)	Band 35	De plicht roept!
160	De uitvalsels	Jag duger som jag är	Het Kleine Volkje	1978-02-06	1978-06-10	10103-10207	Ach mallerd[j] (1979)	Band 35	Meer dan een heer verdragen kan[b]		Moderna Fabler 4
161	De geweldige wiswassen			1978-07-13		10208-10315	Een enkel opbeurend woord (1982)	Band 35	Meer dan een heer verdragen kan[b]
162	De toekomer	Framtidsmannen		1978-11-16	1979-03-28	10316-10414	Dit gaat te ver[b] (1983)	Band 36	Erger kan het niet worden		Moderna Fabler 5
163	De andere wereld		Lut Lierelij	1979-04-17	1979-07-11	10415-10486	De andere wereld (1989), Boekenweekgeschenk 1982	Band 36	Erger kan het niet worden
164	De Unistand	Nivelleringslikaren		1979-08-06		10487-10580	Hier ligt een mooie taak[b] (1981)	Band 36	Een lijdend voorbeeld		Moderna Fabler 3
165	De wadem			1979-11-22	1980-04-11	10581-10677	Het uiterste gevraagd (1984)	Band 37	Een lijdend voorbeeld
166	De minionen			1980-05-12	1980-08-15	10678-10758	Een ragfijn spel[p] (1981)	Band 37	Een kalmerend prikje[q]
167	Het spijtlijden			1980-09-22	1981-01-07	10759-10848	Mooi is dat (1984)	Band 37	Een kalmerend prikje[q]
168	Het volledig maken			1981-04-03		10849-10950	Dat geeft te denken[b]	Band 38	Een lekker stukje[r]
169	De aamnaak			1981-08-04	1982-01-05	10951-101052	Ik voel dat heel fijn aan[b] (1988)	Band 38	Een lekker stukje[r]
170	Het ontsollen			1982-03-24		101053-101143	Dat zag ik nu eens net (1987)	Band 38	Diepe roerselen
171	De antiloog			1982-07-12	1982-12-09	101144-101238	Een kleine handreiking (1986)	Band 39	Diepe roerselen
172	De spalt			1983-01-17		101239-101333	Wat ben je toch knap![j] (1987)	Band 39	Daar steekt iets achter[b]
173	Een Bommelding			1983-05-09	1983-09-17	101334-101410	Heer Ollie en een Bommelding (1989)[1]	Band 39	Daar steekt iets achter[b]
174	De zelfkant			1983-12-15	1984-04-04	101411-101513	Soms verstout ik mij[k] (1985)	Band 39	Een eenvoudig gebaar
175	De vergelder			1984-06-26	1984-09-25	101513A-101591	Soms verstout ik mij[k] (1985)	Band 40	Een eenvoudig gebaar
176	Het Bommel-verschiet			1984-12-18	1985-03-27	101593-101676	Als dat maar goed gaat (1988)	Band 40	Als dat maar goed gaat (1988)
177	Het einde van eindeloos			1985-10-03	1986-01-20	101677-101768	Als dat maar goed gaat (1988)	Band 40	Als dat maar goed gaat (1988)

Handling

Serien kan betraktas som en modern fabel där huvudfiguren är den antropomorfa katten Tom Puss som spelar rollen som den klassiska godhjärtade och klyftige äventyraren. Han hjälper folk i knipa, drar ut i världen på äventyr och löser mysterier av allehanda art. Tom Puss umgås mycket med den excentriske och egenkäre men godhjärtade björnen Oliver B. Bumble, som under den senare perioden av serien alltmer framstod som dess egentliga huvudkaraktär. Denne självutnämnde gentleman försätter sig ofta i knipa och vanligtvis är det Tom Puss som får lösa upp situationen.

Atmosfären i "Tom Puss" är ofta förvånansvärt mörk för en fabeldjursserie riktad till alla åldrar. Mörka skogar, ensliga hedar och svarta berg är vanligt förekommande, liksom hotfulla regnoväder och mörka stormiga nätter. Serien befolkas av mystiska väsen och märkliga outsiders.

Under andra världskriget innehöll serien dessutom en hel del satiriska inslag. Framför allt drev Toonder med nazisterna, till exempel genom att skildra dem som robotliknande jättar i höga stövlar.

Figurgalleri

Figurgalleriet i "Tom Puss" är tämligen omfattande, men samtidigt statiskt i den bemärkelsen att figurernas inbördes förhållanden inte förändras. Tom Puss tillsammans med Oliver B. Bumble är i princip alltid protagonister. Betjänten Josef förekommer nästan alltid men har sällan någon viktig roll. Några andra figurer är ofta förekommande som bifigurer, medan det stora flertalet endast dyker upp sporadiskt. På grund av detta har flera av figurerna haft olika namn i olika svenska översättningar.

Här ges de namn som troligen är mest välkända, samt i några fall alternativa översättningar.

Centralfigurer

• Tom Puss
• Oliver B. Bumble
• Betjänten Josef (Joseph)

Viktiga bifigurer

• Borgmästare Dickerdack (Borgmästare Peckham-Hyde)
• Polischef Bill Bark
• Markisen av Chanteclere (Markis de Chanticlere)

Mindre ofta förekommande figurer

• Fröken Anne Marie Doddle (Fröken Duddelidu)
• Kapten Val Ross
• Konstapel Snuff
• Tjänsteman Dörrknackare (Tjänsteman Snustorr, Kommunalkassören Drybutton)
• Journalisten Argus
• Wally Waggle (Wamble Wadle)
• Konstnären Terpen Tin (Tirpin Tin, Turpentine)
• Bror Ärlig (oändligt antal pseudonymer)
• Professor Goatbeard (Professor Getskägg, Professor Sickbuck)
• Professor Prlwytzkofski
• Alexander Squeaks
• Bill Super (Bull Super) och Hep Hepper (Hip Hipper)
• Handlaren Greatgrit
• Will Try
• Pete Pastinake (Herbert Weed)
• E le Fant
• Doktor [Zebedee] Soulpincher (Doktor Själsökare)
• Doktor Babian
• Hokus Puck (Hocus Pokus, P. Sesam Hokus)
• Amos W. Steinhacker

Serie eller inte?

Det har debatterats huruvida den dagligt publicerade versionen av "Tom Puss" egentligen är en serie. Att berättelsen och dialogen placeras under bilderna istället för i textplattor och pratbubblor, är i sig inte så ovanligt (andra serier där detta förekommer är till exempel "Prins Valiant", "Rasmus Nalle" och "Globi"). Mer kontroversiellt är däremot att texten inte är kopplad till specifika rutor, utan hela strippens text är placerad som löptext under samtliga rutor, vilket gör berättandet mer likt en bilderbok än en serie. Dock har "Tom Puss" alltid publicerats i dagstidningarnas serieavdelningar, och får anses vara en del av serietraditionen om än inte formmässigt "korrekt" enligt vanliga kriterier.

Söndagssideversionen är en konventionell serie med integrerad text och pratbubblor.

Tom Puss på andra språk

Tom Puss-album på holländska med tidiga strippar. © De Bezige Bij.

• Holland: Tom Poes
• Västfrisiska: Olly B. Bommel
• Engelska (USA): Tom Puss (Kitkat i den animerade filmen The Dragon that Wasn't (or Was He?))
• Frankrike: Tom Pouce
• Norge: Tom Pus

Tom Puss i andra medier

Serien adapterades till en tecknad långfilm 1983.

Externa länkar

• Håkan Anderssons Tom Puss-index (fansajt) [läst 2017-06-25]